ปัญหาผมร่วง เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย โดยปกติคนเราจะผมร่วงเฉลี่ยวันละ 50 – 100 เส้นต่อวัน แต่ถ้าสระผม ปริมาณผมที่ร่วงจะเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า และหากมีผมร่วงมากกว่าปกติจะส่งผลให้เกิดผมบาง และศีรษะล้านตามมาได้
โดยปกติกระบวนการงอกใหม่และการหลุดร่วงของเส้นผมจะเกิดขึ้นเป็นประจำทุกวัน เพียงแต่การงอกใหม่จะสังเกตได้ช้ากว่า เนื่องจากเส้นผมจะยาวขึ้นเพียงวันละ 0.35 มิลลิเมตรเท่านั้น และสาเหตุส่วนมากที่ทำให้เกิดโรคผมร่วง ได้แก่
- พันธุกรรมผู้ที่มีคนในครอบครัวผมร่วงมาก หรือ ศีรษะล้าน ก็จะมีโอกาสที่ผมร่วงด้วยเช่นกัน
- การได้รับสารอาหารไม่ครบถ้วนโดยอาจเป็นธาตุสังกะสี ธาตุเหล็ก หรือกลุ่มวิตามินไบโอติน ที่พบมากในเนื้อสัตว์ ตับ ไข่ อาหารทะเล ผักใบเขียว พืชตระกูลถั่ว ทำให้ร่างกายขาดสารอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม
- การสัมผัสสารเคมีและการรับประทานยาบางชนิดหรือการแพ้ยาอย่างรุนแรง อาจทำให้ผมร่วงมากกว่าปกติได้
- การติดเชื้อโรคที่หนังศีรษะเช่น เชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส
- ความผิดปกติของต่อมไร้ท่อเช่น โรคไฮโปไทรอยด์ (Hypothyroidism) ภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนสูง (Hyperthyroid) ทำให้กระบวนการการเจริญเติบโตของเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายแปรปรวน เนื่องจากการผลิตฮอร์โมนที่น้อยหรือมากจนเกินไป
นอกจากการไปรับบริการตรวจสุขภาพผม ปลูกผม หรือการทำทรีตเม้นต์บำรุงผมแล้ว ยังสามารถรักษาอาการผมร่วงได้ด้วยการใช้สมุนไพรพื้นบ้านต่าง ๆ เข้ามาช่วย ดังนี้
1.ใบชะคราม
ใบชะคราม มีสรรพคุณช่วยรักษารากผมให้แข็งแรง ลดการเกิดอาการคันหนังศีรษะ ช่วยล้างสารพิษจากมลภาวะสิ่งแวดล้อมและสารเคมีที่อาจไปสัมผัสมาโดยไม่รู้ตัว และยังช่วยเร่งให้เส้นผมยาวเร็วขึ้นอีกด้วย
วิธีใช้ นำใบชะครามประมาณ 1 กำมือไปต้มน้ำให้สะอาดพอเดือด จากนั้นกรองน้ำจากใบด้วยผ้าขาวบาง นำน้ำไปผสมกับแชมพูเด็กหรือหมักน้ำใบชะคราม ก่อนสระผมด้วยแชมพูทั่วไปประมาณ 15 – 20 นาที
2.ใบหมี่
สารเมือกจากใบหมี่ มีส่วนช่วยบำรุงหนังศีรษะและเส้นผมได้เป็นอย่างดี ทั้งยังช่วยกำจัดเหา ลดการหลุดร่วงของเส้นผม ป้องกันการเกิดรังแคและเชื้อรา อีกทั้งยังช่วยรักษาโรคกลากเกลื้อนบนหนังศีรษะ และช่วยปกป้องผมจากสารเคมี และมลภาวะที่พบเจอในชีวิตประจำวันได้
วิธีใช้ นำใบหมี่ไปต้มน้ำสะอาดพอเดือด แล้วกรองน้ำที่ได้จากการต้มด้วยผ้าขาวบาง นำน้ำต้มที่เย็นแล้วไปผสมกับแชมพู หรือนำไปสระผมได้เลย
3.อัญชัน
อัญชัน นอกจากจะมีสรรพคุณทำให้ผมดกดำ ดูเงางามมีน้ำหนักแล้ว อัญชันยังช่วยป้องกันการเกิดรังแค และเชื้อราได้อีกด้วย
วิธีใช้ นำดอกอัญชันประมาณ 15 ดอก ไปล้างทำความสะอาดแล้วตำให้ละเอียดกับน้ำสะอาด หลังจากนั้นกรองน้ำอัญชันที่ได้ผสมกับน้ำมันมะกอก 1 ช้อนชา หมักน้ำที่ผสมแล้วทั่วหนังศีรษะ ทิ้งไว้ประมาณ 20 นาที แล้วล้างออก โดยแนะนำทำสัปดาห์ละ 2 ครั้งหลังสระผม
4.ว่านหางจระเข้
ว่านหางจระเข้ สามารถช่วยบำรุงหนังศีรษะ เพิ่มความชุ่มชื้นให้เส้นผม ทำให้เส้นผมไม่แตกแห้ง หรือกรอบง่ายจากการสัมผัสสารเคมีหรือโดนความร้อน นอกจากนี้ว่านหางจระเข้ยังช่วยกระตุ้นรากผมที่เกิดขึ้นให้แข็งแรง ไม่ทำให้เกิดอาการแพ้บนหนังศีรษะง่าย
วิธีใช้ นำใบว่านหางจระเข้สดมาปอกเปลือก นำไปล้างน้ำสะอาดเพื่อเอายางสีเหลืองออกให้เหลือเพียงส่วนของเมือกกับเนื้อวุ้นสีขาวใส แล้วนำมาพอกกับเส้นผมที่เปียกพอหมาดทั่วหนังศีรษะประมาณ 15 – 20 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด
ข้อควรระวัง ในการใช้ว่านหางจระเข้รักษาโรคผมร่วง คือ ต้องล้างเอายางสีเหลืองออกจากวุ้นว่างหางจระเข้ให้หมด มิฉะนั้นอาจเกิดอาการระคายเคืองต่อผิวได้
5.ใบมะกรูด
ใบมะกรูด มีส่วนช่วยลดรังแค ลดการขาดของเส้นผม บรรเทาอาการคันหนังศีรษะ ทำให้ผมนุ่มลื่นเงางาม
วิธีใช้ หั่นใบมะกรูดที่ล้างน้ำสะอาดแล้วเป็นชิ้นเล็ก ๆ นำเมล็ดในใบออกแล้วนำไปต้มน้ำให้พอเดือด ทิ้งไว้ให้เย็น แล้วนำมาปั่นให้ละเอียด หลังจากนั้นกรองน้ำด้วยผ้าขาวบาง เคี่ยวต่อในน้ำด้วยไฟอ่อนประมาณ 10 – 15 นาที รอให้น้ำเย็นแล้วนำไปสระผมได้เลย และเนื่องจากใบมะกรูดมีค่าความเป็นกรดสูง อาจทำให้หนังศีรษะระคายเคืองได้ จึงควรใช้เพียงสัปดาห์ละ 2 – 3 ครั้งเท่านั้น และหากใช้แล้วแสบหนังศีรษะ ก็ให้ผสมน้ำใบมะกรูดกับน้ำเปล่าให้เจือจางก่อนใช้
6.มะคำดีควาย
มะคำดีควาย สามารถใช้รักษาอาการชันนะตุซึ่งเป็นโรคติดเชื้อบนหนังศีรษะ อันเป็นผลมาจากการติดเชื้อราได้
วิธีใช้ ทุบผลมะคำดีควาย 3 – 5 ที ให้พอแตก แล้วต้มกับน้ำสะอาดประมาณ 1 ถ้วย จากนั้นกรองแต่น้ำต้มออกมาแล้วปล่อยให้เย็น จากนั้นทาน้ำให้ทั่วหนังศีรษะแล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด โดยแนะนำทำแบบนี้ประมาณ 3 – 4 ครั้งต่อสัปดาห์
7.บอระเพ็ด
ต้นบอระเพ็ด เป็นพืชที่มีสรรพคุณช่วยให้เส้นผมดำเงางาม ช่วยงดผมหงอกก่อนวัยอันควร ช่วยให้เส้นผมแข็งแรงไม่หลุดร่วงง่าย อีกทั้งยังช่วยบำรุงรากผมให้แข็งแรง
วิธีใช้ นำเถาบอระเพ็ดผสมกับน้ำซาวข้าว แล้วตำให้ละเอียด จากนั้นกรองเอาแต่น้ำที่ได้มาหมักผมทิ้งไว้ 10 – 15 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด จากนั้นสระผมตามปกติได้ แนะนำให้ทำสัปดาห์ละ 1 ครั้ง
8.ใบบัวบก
ใบบัวบก สามารถช่วยบำรุงรากผมได้ดี อีกทั้งช่วยชะลอการเกิดผมหงอกก่อนวัยอันควร ช่วยต้านการเกิดเชื้อรา หรือเชื้อแบคทีเรียบนหนังศีรษะได้
วิธีใช้ ต้มใบบัวบกกับน้ำสะอาด แล้วปั่นให้ละเอียด จากนั้นนำน้ำมาเคี่ยวกับน้ำมะพร้าว จนเมื่อน้ำระเหยเหลือแค่น้ำมัน ให้นำน้ำมันมาชโลมให้ทั่วหนังศีรษะแล้วหมักไว้ประมาณ 15 นาที หลังจากนั้นล้างออกด้วยน้ำสะอาด
9.ขิง
ขิง มีส่วนช่วยบำรุงหนังศีรษะ ลดการหลุดร่วงของเส้นผม ป้องกันการเกิดรังแค ช่วยให้ผมมีน้ำหนัก เงางามอย่างเป็นธรรมชาติ
วิธีใช้ นำขิงแก่มาทุบพอแตก นำไปอังไฟให้มีน้ำมันออกมา จากนั้นนำน้ำมันขิงมาชโลมหนังศีรษะทิ้งไว้ก่อนสระผมประมาณ 20 นาที โดยแนะนำให้ทำสัปดาห์ละ 2 ครั้ง
ในปัจจุบันมีการแปรรูปสมุนไพรต่าง ๆ ให้อยู่ในรูปแบบยาสระผมที่มีส่วนผสมของสมุนไพร ทำให้นำมาใช้ได้สะดวกยิ่งขึ้น ซึ่งผลิตภัณฑ์จาก Dr Mokan ก็เป็นอีกหนึ่งผลิตภัณฑ์เวชสำอางดูแลปัญหาผมร่วง-บาง ที่ใช้สารสกัดจากสมุนไพรธรรมชาติเข้ามาเป็นตัวช่วยในการแก้ปัญหาและรักษาอาการผมร่วง ซึ่งสมุนไพรธรรมชาติที่นำมาใช้นั้น เป็นสมุนไพรธรรมชาติจากประเทศญี่ปุ่นที่มีการนำมาใช้รักษาอาการผมร่วงและสร้างผมดกหนากันมาอย่างยาวนานในประเทศญี่ปุ่น ยิ่งไปกว่านั้นยังผ่านการค้นคว้าวิจัยสรรพคุณของสมุนไพร จากสถาบันวิจัย Fuji Sangyo และมีการทดลองทางการแพทย์ของสารสกัดสมุนไพรกับผู้ที่มีอาการโรคผมร่วงที่ Red Cross Kochi Hospital ประเทศญี่ปุ่น เป็นหนึ่งในเวชสำอางดูแลปัญหาผมที่แพทย์ผิวหนังญี่ปุ่นแนะนำให้ใช้